Een keer je sleutels kwijt zijn of niet meer weten wat je gisteren met je collega besproken hebt? Niet persé een issue, kan de beste gebeuren toch? Maar steeds weer merken dat concentreren moeizaam gaat, dat je niet op woorden kunt komen, moeite hebben met schakelen tussen taken, snel afgeleid zijn, dat doet iets met je zelfvertrouwen.
Dit jaar is het thema van World Menopause Day ‘brain fog’ en problemen met het geheugen. Sinds ik zelf die brain fog grotendeels onder controle heb kan ik er wel om lachen. Dan noem ik het breinpap. Ik heb er zo af en toe nog wel eens last van. Maar geloof me, toen ik er echt last van had en niet wist hoezo, waarom en wat ik er tegen kon doen, vond ik het allesbehalve grappig. Sterker nog, ik vond het beangstigend. Dacht dat ik gek werd, dat ik mijn werk niet meer zou kunnen doen (wat ik natuurlijk nooit hardop zei, je moet mensen niet op ideeën brengen).
Deze problemen worden lang niet altijd herkend als symptomen van de overgang. Zeker niet als er, zoals in mijn geval, geen ‘bekende’ overgangsklachten spelen. Gelukkig is het niets blijvends, maar dat neemt niet weg dat deze klachten een behoorlijke impact kunnen hebben op je dagelijkse leven.
Wat veroorzaakt die brain fog dan?
Ons geheugen blijkt inderdaad te veranderen tijdens de overgang. De hormoonveranderingen verstoren de balans in verschillende systemen. Het lichaam moet meer moeite doen in balans te blijven en de vergelijking wordt wel eens getrokken met dominosteentjes die omvallen. Tik er eentje om en de rest volgt vanzelf. En het brein is een van die systemen die beïnvloed worden door hormonen.
Tegelijkertijd is het brein zelf ook een belangrijk schakelstation in de hormoonbalans. En je kunt je voorstellen dat wanneer dat schakelstation van slag raakt, de hormoonhuishouding ontspoort.
Ongeveer een kwart van de vrouwen tussen de 40 en 60 jaar heeft zoveel last van overgangsklachten dat zij zich belemmerd voelen in hun werk. Dat komt niet alleen door deze cognitieve problemen, maar het is denkbaar dat die met name in het werk een grote rol spelen. Daarnaast helpt het natuurlijk niet als je de focus van een mier hebt en er tegelijkertijd van je verwacht wordt dat je functioneert zoals altijd. Of dat jij kost wat kost probeert evenveel werk te verzetten als altijd. Dat schakelstation moet herstellen en het liefst voordat de boel helemaal ontspoort.
Als er meerdere symptomen (opvliegers, nachtzweten, slecht slapen) meespelen, zal de balans sterker verstoord raken. Daarnaast zie je vrouwen vaak compenseren. De (angst voor) afgenomen productiviteit maakt dat ze extra tijd gaan investeren om vooral maar bij te blijven. Terwijl rust en ontspanning juist voor hen cruciaal is voor herstel.
Geen vroege dementie of Alzheimer!
Belangrijk, en hopelijk ook voor jou geruststellend om te weten is dat deze geheugenproblemen geen vroege tekenen van dementie of Alzheimer zijn. Dit gaat voorbij.
Wat kun je zelf doen tegen deze geheugenproblemen?
Ik zei al, zo af en toe heb ik er nog wel eens last van. Als ik een periode te veel gas geef, raak ik uit balans. Gewoon omdat ik dan niet mijn ontspanning pak, daardoor vaak minder goed slaap en dan ook te weinig herstel heb. Dan kan ik het schakelstation niet resetten.
Voldoende slaap en een goede balans tussen stress en ontspanning is dus voor mij heel belangrijk. Wat verder grote balansverstoorders zijn, zijn (helaas) feestelijke gelegenheden. Ik vind een glas wijn bij het eten heerlijk, maar meerdere dagen en meer dan een glas, zoals bijvoorbeeld met Kerst of met verjaardagen? An accident waiting to happen! Zeker in combinatie met een zware maaltijd (rood vlees, heerlijke sauzen) en veel suikers (kerstkransjes, taart).
Wat wel helpt? Naast ontspannen en gezonde voeding (extra veel groenten, vis, noten) is het enorm belangrijk regelmatig te sporten. Liefst met een vorm van krachttraining, omdat je daarmee ook stoffen aanmaakt die bijdragen aan het herstel van je brein. Train je brein af en toe eens met een uitdagende taak. Op je werk, of thuis door iets nieuws te leren. En de mooiste, vind ik, is de verbinding zoeken met mensen om je heen. Want écht contact blijkt goed te zijn voor je brein. Dat is een onverwacht extraatje dat je cadeau krijgt bij een fijn gesprek of een gezellige middag. Toch?
Laat je me weten of je hier iets uitgehaald hebt? En heb je tips om je hoofd erbij te houden? Ook dan hoor ik het graag.
